Airport markings – علائم فرودگاهی
سخن نویسنده (علیرضا عشاقی)
درست همانند خیابان ها در یک شهر، سطوح عملیاتی فرودگاهی نظیر باند ها نیز از علائم منحصر به فرد خود برخوردار هستند که هر یک معنی و مفاهیم خاص به خود را داردند. ساختار این علائم به گونه ای تعریف شده است که ضمن مشخص کردن موقعیت های مختلف در داخل یک فرودگاه، برخی از دستورالعمل ها، که هواپیما ها ملزم به رعایت آن ها هستند را نیز شامل می شود. از همین رو علائم به کار رفته فراتر از صرفا یک علامت بودن، حاوی مفاهیم کاربردی هستند که تاثیر مستقیم بر عملکرد روند عملیات فرودگاه، بخصوص در ساعات شلوغی آن فرودگاه ودر مقابل ایمنی، دارد. در مطلب پیش رو، قصد داریم تا ضمن معرفی این علائم، یا مفاهیم آن ها نیز، آشنا شویم.

ساختار علائم فرودگاهی
تابلوهای فرودگاهی در وهله اول باید از ساختار شکننده یا در اصطلاح Frangible برخوردار باشند؛ بدین معنا که در صورت برخورد احتمالی هواپیما با آن ها، به هواپیما آسیبی وارد نکنند. از طرفی با توجه به در مجاورت مسیرهای تردد هواپیما نصب شدن این تابلوها، برخوردار بودن از ارتفاع مناسب از دیگر نکات کلیدی در ساختار آن هاست. این عامل بدان جهت حائز اهمیت است که فاصله ایمن در صورت رد شدن احتمالی موتور یا پراپلر موتور هواپیما نسبت به تابلوها باید اعمال شود.
علائم فرودگاهی الزامی
علائم فرودگاهی الزامی یا به اصطلاح Mandatory Airport Signs، بر روی تابلوهایی با پیش زمینه قرمز و موضوع آن، با رنگ سفید در داخلش، نمایش داده می شود. از مهم ترین کابردهای این علائم، می توان به مشخص کردن محدوده هایی در سطوح عملیاتی فرودگاه اشاره کرد که هواپیماها و دیگر وسایل، پیش از ورود به آن ها، باید مجوز تردد، Clearance، را از برج کنترل فرودگاه، Control Tower، اخذ کنند که شامل تابلوهای مشخص کننده باندها (Runway Designation)، ساختار عملیاتی باند مورد نظر(Runway Category)، موقعیت هایی که هواپیما و دیگر وسایل باید پیش از ورود به آن ها از برج کنترل فرودگاه مجوز تردد اخذ کنند (Holding Position) و در نهایت جاهایی که ورود به آن ها ممنوع و یا به اصطلاح No Entry هستند، می شود.
تابلویSign Runway Designation در محل هایی که Taxiway با باند تلاقی دارد، نصب می شود. Taxiway شامل تمامی مسیرهایی می شود که هواپیماها را از محل پارک خود به موقعیت های دیگر فرودگاه، یا بالعکس هدایت می کند. این تابلوها باید در سمت چپ مسیر Taxiway به سمت باند نصب شوند. Runway Category Sign و Holding Position Signe نیز به همین صورت باید در سمت چپ مسیر Taxiway به سمت ورود به باند، نصب شود تا موقعیت توقف هواپیما نسبت به آن باند را – بر اساس ساختار عملیاتی باند مورد نظر از دیدگاه Visual یا Instrument بودن و همچین ILS Category – مشخص کند. No Entry Sign نیز باید در سمت چپ Taxiway که به منطقه ممنوعه ختم می شود، نصب شود. شایان ذکر است که در خصوص نصب تمامی علائم بر شمرده، عبارت ” در صورت امکان ” برای نصب تابلو در هر دو طرف مسیر Taxiway مورد نظر را صرفا بخاطر ایده آل تر بودن عملکرد نقطه نظر ایمنی، به کار می بریم.


علائم اطلاعاتی
علائم اطلاعاتی یا به اصطلاح Information Signs در موقعیت هایی نصب می شود که نیاز است اطلاعات مرتبط با موقعیت مورد نظر و همچنین مسیر مورد نظر، اطلاع رسانی شود. این علائم شامل جهت و مقصدی که مسیر مورد نظر هواپیما و دیگر وسایل را به آن جا می رساند می شود که در اصطلاح به آن Direction / Destination Sign گفته می شود. همچنین مسیرهای خروج از باند، Runway Exit Way و مشخص کردن انتهای یک باند یا Taxiway (Runway / Taxiway End) از دیگر موارد استفاده از این علائم است.
در این میان علائمی که اطلاعات مربوط به یک موقعیت خاص را نشان می دهد، در تابلویی با پیش زمینه مشکی و رنگ زرد در آن، نمایش داده می شود. این در حالیست که علائمی که جهت یک مسیر را نشان می دهند، در تابلوهایی با پیش زمینه زرد و رنگ مشکی در داخل آن، نمایش داده می شود. همچنین این علائم می توانند در کنار Mandatory Airport Signs، نصب شوند.

علائم سطوح عملیاتی فرودگاه
علائم سطوح عملیاتی فرودگاه که از مهم ترین آن ها می توان به علائم کشیده شده بر روی باند، Runway Markings، و مسیر Taxiway، Taxiway Markings، اشاره کرد، شامل تمامی حروف، اعداد و همچنین خط کشی های بر روی باند می شود که هر یک از معنی خاصی برخوردار است. در ادامه قصد داریم نگاهی به هر کدام از این علائم داشته باشیم.
در خصوص باند یک فرودگاه از مهم ترین این علائم می توان به Runway Designation Sign اشاره کرد که در اصل عددی در ابتدای باند مورد نظر است. در صورتی که فرودگاه از بیش از یک باند برخوردار باشد، علاوه بر عدد، از سه حرف R، C و L نیز در کنار آن عدد استفاده می شود که بیانگر موقعیت باندها نسبت به یکدیگر است؛ برای مثال علامت 29L بیانگر باند 29 چپ فرودگاه است. عدد مورد نظر، پس از ضرب شدن در عدد ثابت 10، بیانگر جهت مغناطیسی باند مورد نظر است. برای مثال جهت مغناطیسی باند 29L، 290 درجه است.
از دیگر علائم مهم کشیده شده بر روی باند می توان به علائم مرتبط با آستانه باند یا به اصطلاح Threshold Markings اشاره کرد. همانطور که از اسم این علائم مشخص است، در ابتدای باند کشیده می شوند و تعداد خطوط کشیده شده، عرض باند مورد نظر را بر اساس جدول زیر معلوم می کنند. برای مثال اگر 4 خط سفید باشد، عرض باند مورد نظر، 18 متر است.


به موقعیت محاسبه شده بر روی باند که چرخ های هواپیما در زمان فرود بر روی آن بر زمین خواهند نشست، Aiming Point گفته می شود که شامل دو مستطیل در دو طرف خطوط مرکزی باند، Runway Center Line، می شود. همچنین در قبل و بعد از Aiming Point، تعدادی خطوط موازی به چشم می خورد که به سمت انتهای باند در مسیر فرود هواپیما، در نهایت به Runway Center Line ختم می شوند و Touch Dawn Zone نام دارند و در اصل محدوده فرود ایمن هواپیما بر روی باند را نمایش می دهند. تعداد آن ها به طول باند، بستگی دارد.


برخلاف باند یک فرودگاه که از رنگ سفید برای نشان دادن علائم مختلف بر روی آن استفاده می شود که به مهم ترین آن ها اشاره کردیم، در Taxiway از رنگ زرد استفاده می شود و از حائز اهمیت ترین آن ها می توان به خط مرکزی مسیر Taxiway، Taxiway Center Line و همچنین موقعیتی که یک Taxiway با باند تلاقی دارد و هواپیما پیش از ورود به باند باید در آن توقف داشته باشد تا مجوز تردد به باند را اخذ کند، Holding Position، اشاره کرد.

دیدگاهتان را بنویسید