چگونه خلبان شویم ؟
آشنایی کامل با رشته ی خلبانی و شرایط آن در ایران
مقدمه
بی شک یکی از جذاب ترین و هیجان انگیزترین شغلهای دنیا خلبانی است.
هدف پایلت بنی آشنا کردن شما عزیزان با دنیای پر رمزو راز پرواز و نشان دادن راه های رسیدن به آرزوی پرواز است.
اولین پرواز با هواپیمای موتور دار توسط برادران رایت در سال 1903 اتفاق افتاد. با گذشت 118 سال از اولین پرواز، دنیای هوانوردی روز به روز در حال تغییره و برای اینکه شما هم بتونید به جمع هوانوردان بپیوندید باید اطلاعات خودتون رو بروز نگه دارید، تا به اهدافتون برسید.

خلبان کیست ؟
به شخصی که یک هواپیما را کنترل میکند خلبان میگویند.
حال آنکه میخواهد آن وسیله، هواپیمای مسافربری، یک جت جنگنده، هلیکوپتر یا یک هواپیمای آموزشی باشد یا حتی هواپیماهایی که از راه دور کنترل میشوند.
در هواپیمای مسافربری به شخصی که مسئولیت هواپیما، مسافر، بار و اموال مسافرین را به عهده دارد کاپیتان یا Pilot in command میگوند.
اکثریت هواپیماهای مسافربری برای پرواز ایمن به دو خلبان نیاز دارد. خلبان دوم عنوان first officer را دارد.
هر دو خلبان با هماهنگی کامل، وظیفه کنترل هواپیما را برعهده دارند.
تفاوت اصلی بین خلبان اول و دوم به سابقه ی پروازی و تجربیات آنهاست.
وظایف خلبان هواپیما
- مدیریت تیم پروازی برای داشتن پروازی ایمن
- اطمینان از کارکرد صحیح دستگاههای هواپیما
- آمادگی لازم برای شرایط پروازی غیر معمول
- بررسی مسیرهای پروازی با توجه به تغییرات آب و هوایی
- در اختیار قرار دادن اطلاعات لازم به مسافران و مهمانداران در طول پرواز
- بررسی اطلاعات پرواز و انجام تنظیمات لازم برای تطبیق دادن خود با گزارشات هواشناسی و اطلاعات ترافیک هوایی
- اجرای دستورالعمل های فرودگاهی
برای ورود به رشته خلبانی چه باید کرد؟
تحصیل در رشته ی خلبانی هواپیمای مسافربری به دو روش صورت میگیرد:
1- وزارت علوم (دانشگاه) 2-مدارس خلبانی
دانشگاه :
مرکز آموزش علمی کاربردی سماپران و ساها اقدام به برگزاری رشته خلبانی میکنند و فقط عهده دار کلاس های تئوری میباشند و پس از آن، برای شروع پرواز ها باید به آموزشگاه های خلبانی خصوصی مراجعه کرد، چون در حال حاضر فقط آموزشگاه های خصوصی هواپیماهای آموزشی در اختیار دارند.
مدارس خلبانی
مدارس خلبانی نیز مجوز برگزاری دوره های تئوری و پروازی تمامی مقاطع پروازی را دارند و زمان کمتری نسبت به زمان مورد نیاز در دانشگاه ها نیاز دارد.
در هر دو روش ذکر شده هزینه های خلبانی یکسان می باشد. هزینه های اصلی خلبانی برای دوره های عملی(پروازی) می باشد، که در سال 1400 هزینه ای معادل 400 میلیون تومان تا انتهای دوره ATP می باشد.
شرایط موردنیاز برای ورود به مدارس خلبانی
- حداقل سن 18 سال (سیاست داخلی اکثر شرکت ها برای استخدام 30 سال)
- مدرک تحصیلی دیپلم در هر رشته ای (ترجیح اکثریت ایرلاین ها لیسانسه!)
- تایید صلاحیت پزشکی از طرف کلینیک های معرفی شده از سازمان هواپیمایی
- کارت پایان خدمت یا معافیت دائم غیرپزشکی یا معافیت تحصیلی
- گواهی عدم سوء پیشینه و تاییدیه حراست
- تدین به یکی از ادیان رسمی کشور
- دانش عمومی زبان انگلیسی
- تمکن مالی جهت پرداخت هزینه های آموزش ( سال 1400 حدودا 400 میلیون تومان)
مشکل در دندان یا ضعیف بودن چشم مشکلی برای شروع دوره ها نیست.
این مرحله دوره آموزش خلبانی شخصی می باشد که دانشجو پس از فارغ التحصیلی امکان پرواز با هواپیمای شخصی در روز و شرایط آب و هوایی مناسب را دارد. به طوری که دانشجو برای یک پرواز تفریحی با هواپیمای سبک قابلیت لازم را کسب نموده است.
در این مرحله دانشجو (SOLO) می شود. بدین معناست که دانشجو ، پس از حدود ۱۴ ساعت پرواز با استاد خلبان به تشخیص استاد خود میتواند به تنهایی پرواز کند. مسیریابی در این مقطع به صورت دید بیرون و عوارض زمین (VFR) میباشد که با استفاده از نقشههای مخصوص انجام میگردد.
فارغ التحصیلان این دوره جهت ادامه تحصیل در دوره CPL Integrated فقط ۵۰ درصد پروازهایشان مورد تایید است.
CPL | Commercial pilot license
- کلاس زمینی شامل 610 ساعت آموزش CPL INTEGRATED
- 145 ساعت پرواز با هواپیما
- 5 ساعت پرواز با دستگاه شبیه ساز پرواز
- امتحان تئوری سازمان هواپیمایی کشوری
- چک پروازی توسط خلبان منتخب سازمان هواپیمایی کشوری

فارغ التحصیلان این دوره جهت استخدام در شرکتهایی که خدمات هوائی ارائه میدهند مانند (شرکت های مسافربری، حمل و نقل، سم پاشی، ایرتاکسی) آموزش داده می شوند.مدت پرواز در این دوره ۱۵۰ ساعت است. مسیریابی در این مقطع به صورت دید بیرون و عوارض زمین (VFR) با استفاده از نقشههای مخصوص انجام میگردد.
این مرحله دوره تکمیلی CPL Integrated می باشد. در این دوره پرواز بدون دید آموزش داده میشود.دانشجو با استفاده از تجهیزات ناوبری هواپیما، بدون بهره گیری از دید بیرونی تمامی مراحل مسیریابی پرواز را فرا می گیرد. پرواز در این مرحله ۴۰ ساعت است که دانشجو می تواند ۲۰ ساعت پرواز با هواپیما و ۲۰ ساعت دیگر را با شبیه ساز مورد تایید سازمان هواپیمائی کشوری در این مقطع انجام دهد.
بعد از اتمام سه دوره فوق و اخذ گواهینامه ها از سازمان هواپیمایی کشوری، هنرجو حداقل مدارک را دریافت کرده و آماده استخدام شدن در شرکت های هواپیمایی میباشد به عنوان first officer یا در صورت علاقه، امکان گذراندن دوره معلم خلبانی را داشته و میتواند به عنوان معلم خلبان در آموزشگاه های خلبانی مشغول به کار شوند.
FI | Flight instructor
- پیش نیاز بر اساس PART FCL (FCL 905)**
- گواهینامه CPL یا PPL معتبر ( با مجموع 200 ساعت پرواز که شامل 150 ساعت پرواز PIC شود که حداقل 15 ساعت آن در Class مربوطه انجام گرفته باشد.)
- یک پرواز ناوبری VFR حداقل (300NM) 540km با حداقل Full Stop Landing 2 در دو فرودگاه متفاوت.
- یک پرواز AOL (Assessment Of Competence) قبل از دوره معلمی (حداکثر تا شش ماه قبل از شروع دوره ) در Class مربوطه .
- حداقل 30 ساعت پرواز بر روی هواپیمای Single Engine که حداقل 5 ساعت آن حداکثر 6 ماه قبل از شروع دوره انجام گرفته باشد.
- حداقل 10 ساعت پرواز Instrument (حداکثر 5 ساعت آن بر روی دستگاه FSTD مجاز است).
متقاضی پس از گذراندن مراحل فوق می تواند در مدارس آموزش خلبانی ، به عنوان معلم پروازی فعالیت داشته باشد.
این دوره پیش نیازی برای خلبان اول شدن می باشد، که فقط شامل دوره زمینی است و پس از حداقل 1500 ساعت پرواز به عنوان خلبان دوم، شرایط لازم برای گرفتن این مدرک را کسب می نماید.
در پایان نکاتی چند در رابطه با انتخاب مدرسه خلبانی
خلبان شدن در ابتدا بسیار جذاب و هیجان انگیز به نظر میرسد اما واقعیت این است که فرآیند شروع دوره خلبانی تا رسیدن به آرزوی خلبان شدن، گاهی بسیار نفس گیر و خسته کننده و پر هزینه میباشد. این راه نیازمند تلاش و پیگیری و پشتکار فراوان میباشد.
در مطالب آینده به بررسی و معرفی مدارس خلبانی موجود در ایران می پردازیم.
55 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
استاد در رابطه با هزینه تایپ هواپیما مطلبی یافت نشد در سخنانتون
هزینه تایپ هواپیما با دانشجو هست یا ایر لاین؟
هزینه ی تایپ به شرکت هواپیمایی مورد نظر بستگی داره. که متاسفانه اکثریت اونها هزینه رو از شخص متقاضی طلب میکنند. هزینه ای بین 200 تا 400 میلیون تومان.
در این بین ایرلاین هایی هستند که هزینه تایپ رو تقبل میکنند و یا به صورت ماهیانه ازحقوق کم و یا تعهد خدمت گرفته می شود.
کپتن عزیز لطفا اوپتیموم ترین تایم و پیشنهاد رو برای فرد ۱۹ ساله محصل در این رشته که به امید خدا تا اخر ۱۴۰۰ خلبانی رو به اتمام میرسونه ، جهت اقدام نظام وظیفش میفرمایید؟ حین تحصیل ، بعد آی آر ، حین ای تی پی ، چه ارگانی و بقیه اطلاعاتی که فکر میکنید موثر واقع باشد. خیلی ممنون
متاسفانه پیشنهاد خاصی ندارم . فقط میدونم که ارگانها و شرکتهای هواپیمایی مرتبط به ارتش و سپاه شاید راحت تر بگیرند شما رو برای این دوران از لحاظ جایگاهی .
سلام و عرض ادب
کپتن اگه میشه یه توضیح درباره ی تایپ هواپیما بدید،برای مثال چه زمانی باید تایپ گرفت؟موقع قطعی شدن استخدام یا قبلش باید این کار رو کرد تا استخدام شد؟
و بی زحمت یه توضیحی هم درباره ی کانورت مدرک بدید
خیلی ممنون از شما
سلام به زودی حتما مطلبی راجع بهش نوشته میشه
مطالب عالی بود فقط یک سوال در مورد تایپ داشتم میشه لطفا یک اطلاعاتی کلی در مورد تایپ قرار بدید؟؟
به زودی حتما
سلام آیااتباع افغان میتوانن دررشته خلبانی درایران تحصیل کنن؟
سلام دوست عزیز بله مشکلی ندارد
سلام
کپتن ببخشید من الان در حال انجام خدمت سربازی هستم و اتمام خدمتم ۲۵ ساله میشم مشکلی از نظر مالی برای طی کردن دوره ندارم.فقط ی سئوال اینکه بعد از گذراندن دوره امکان استخدام من هست؟چون ممکنه ک بعد از دوره شرایط سنی ب من نخوره
ممنون
سلام هیچ تضمینی وجود ندارد
سلام چند تا سوال از خدمتتون داشتم
۱)مدت زمان تحصیل در این رشته چقدر طول میکشه؟
۲)آموزشگاه هایی وجود دارن که هزینه کمتری بگیرن؟
۳)برای تحصیل تو دانشگاه سماپران باید رتبه مون تو کنکور چقدر باشه؟
۴)خدمت سربازی برای اوانیی که میخوان خلبان بشن چطوریه ؟
۵ )میشه تو ایرلان های خازجی مشغول به کار شد در حالی که سابقه کار نداری ؟
۶)ایرلان های خارجی ها هم مدرک لیسانس برای استخدام میخوان ؟
۷ )خود دانشگاه سماپران مدرک لیسانس به خلبان ها میده؟
با مراجعه به پیج pilotbeni team در اینستا گرام به جواب سوالاتتون خواهید رسید
در غیر اینصورت می توانید از بخش مشاوره نیز استفاده کنید
سلام و عرض ادب
ممنون از توضیحاتتون
ببخشید بعد از گرفتن مدرک خلبانی میتونیم تو ایرلاین های خارجی مثل ایرلاین های کشورایی مثل امارات،کانادا یا کشورای دیگه استخدام بشیم؟
و اینکه استخدام شدن تو ایرلاین های خارجی مثل ایران سخت هستش ؟
برای کشورهای دیگه باید مدرک شما تبدیل بشه و متاسفانه بدون ویزای کار یا اقامت غیر ایرانی زیاد کار راحتی نیست
سلام استاد عزیز،
ممنون میشم پاسخ بدید
بنده در حال حاضر دانشجو لیسانس رشته علوم ازمایشگاهی هستم البته تا حداکثر ۶ ماه دیگه با سن ۲۱ سال این دوره تموم میشه
با در نظر گرفتن سربازی با سن نهایت ۲۴ پایان خدمت میگیرم
ایا زمان کافی برای شرکت در دوره خلبانی دارم
و هزینه در مجموع از شروع تا پایان چقدر میشه با در نظر گرفتن تایپ مثلا a320؟
و اینکه کل مبلغ نقد باید پرداخت بشه یا اقساط میشه؟
خیلی ممنون
مشکلی از لحاظ سن وجود نداره برای شما
ولی هزینه ها با ابر تورم موجود در کشور ماهیانه افزایش پیدا میکنه
به صورت قسط هم امکان پذیره
سلام. وقت بخیر استاد عزیز.
بایستی حداکثر سن متقاضی چقدر باشه؟
ضمن اینکه بنده دارای پایان خدمت و مدرک کارشناسی مکانیک هستم
به طور معمول در ایران تا 30 سال.
سلام قربان سی سال برای استخدام یا برای آموزش
بیشترین سن برای اسنخدام
با سلام و عرض خسته نباشید خدمتتون،بعد از گذراندن دوره ها و اتمام تمامی مراحل برای استخدام شدن در شرکت ها چه اقدامی باید کرد؟
متاسفانه بازار استخدام خوبی نداره
سلام و وقت بخیر
می خواستم ازتون بپرسم که برای شروع شما چه مسیری رو پیشنهاد می کنید
من در حال حاضر پشت کنکور هستم و می خواستم ببینم که شرایط چه گونه هست از لحاظ سربازی و استخدام در شرکت ها و محاجرت
سربازی رو باید برید راهی نداره.
از مدارس معتبر خلبانی سبک باید شروع کنید.
بازار استخدام خوبی هم نداره متاسفانه
اقا یکی دانشجو مهندسی مکانیکه و بخاطر علاقه فقط قصد داره شرکت کنه و نمیخواد کار کنه به عنوان خلبان فقط دوست داره یاد بگیره و علاقه شدید هم داره تمام شرایط رو چه پزشکی و همین طور معافیت تحصیلی داره میتونه تو کلاس شرکته کنه در کنار دانشگاهش آموزش ها بگذرونه؟
هیچ مشکلی نیست امکان پذیره
سلام وقتتان بخیر.
من دوتا ازدندونامو کشیدم بنظرتون میتونم مراحل پزشکی رو قبول بشم.یاکلا بیخیال خلبانی بشم؟!؟.البته من میخوام گواهینامه هواپیمای مسافربری رو بگیرم.میخوام بدونم جایی تو ایران هست که خصوصی آموزش بدن.ممنون میشم اگر راهنمایی کنید.🙏
من خودم 6 تا کشیدم 11 تا رو هم پر کردم
دندان هیچ ربطی به پزشکی هواپیمایی مسافری نداره
با سلام و درود.بنده مهندس برق قدرت هستم.سربازی هم رفتم.از نظر فرم بدنی هم تو سطح خیلی خوبی هستم(بدنسازم) الان هم تو کار طراحی 3 بعدی هستم.سنم 33 ساله ولی به آسمون و پرواز علاقه خیلی زیادی دارم.یکی از رویاهای من خلبانی بود.پیشنهاد شما برای بنده چیه؟و حدود هزینش چقدر میشه؟پیشاپیش ممنون
توضیخات کامل در قسمت مراحل خلبانی هستش
سلام من هنوز ۱۸ سالم هم نشده و علاقه ی شدیدی به خلبانی دارم و حالا سوالم اینکه که این ۴۰۰ میلیون تومان مال تحصیل در اموزگاه های خلبانیه؟
و اینکه اگه مثلا تا موقع بازنشستگی برای ارتش خلبانی کنیم بعد از بازنشستگی میتونیم خلبانی برای هواپیما های مسافربری کنیم درسته؟
ممنون
یعنی حاضری گند بزنی به جوونیت ؟
سلام من به خلبانی علاقه ی زیادی دارم ولی میدونم که پزشکی ثروت بیشتری داره
درآمد خلبانی اونقدر بالا هست که دیگه پزشکی نخونم؟
تصمیم اشتباهیه فقط به حاطر پول شغل یک عمرمون رو بحوایم انتخاب کنیم
سلام وقت بخیر مدرک پایانی در کشورها دیگه معتبر هست ؟؟ یعنی قابل قبول اون کشورها هست؟؟ و هواپیما ها آموزشی قابلیت تطبیق با هواپیما ها جدید رو داره.؟؟ دوره آموزش چقدر طول میکشه؟؟
سلام کاپیتان
من سوالی داشتم در خصوص شرایط خلبان شدن
من یک کرد هستم و در جامعه کردها این جمله خیلی معروف شده که کرد ها نمی تونن خلبان بشن
ایا این حقیقت داره؟
حقیقتا چیز روشنی راجع به این موضوع نمیدونم
حقیقتا اطلاعی ندارم
سلام لطفا درباره شرایط خلبانی برای خانوما هم مطالب بزارید
مگه قراره فرقی هم داشته باشه؟
وقت بخیر
آموزشگاهی هست که بعد از تمام شدن دوره ها خودش تضمین بازار کار بده؟
به هیچ وجه
سلام و روزبخیر
در خصوص هزینه دوره خلبانی ppl وcpl در حال حاضر (1401) هزینه دوره ها چقدر است؟
280
سلام و خسته نباشید، کپتن من ۲۴ سالم هست و علاقه دارم که دوره های خلبانی رو بگذرونم، فقط مشکلی که دارم گوش سمت راستم نمیشنوه ، میخواستم بپرسم آیا با این شرایط رد میشم؟
و هیچ راهی برای من هست بنظرتون؟
متاسفانه امکان پذیر نیست
سلام
ببخشید کپتن من ۱۵ سالمه میخواستم بدونم باید برای انتخاب رشته چه رشته ای بزنم تا خلبان بشم از لحاظ مالی و جسمی مشکلی ندارم و عاشق خلبان شدم …
رشته تحصیلی ربطی برای شروع دوره های خلبانی نداره
سلام وقت بخیر با این مدرک می سه برای کشور های دیگه در خواست ویزای کار داد در اون حد اعتبار داره?
بلی ولی تاثیر آنچنانی تو روند ویزا شدن نداره
سلام
چرا دخترا نمیتونن تو دانشگاه شهید ستاری خلبانی بخونن؟🥲
IRAN
فقط تلاش✌😅