آشنایی با چراغ های هواپیما

در نگاه اول استفاده از چراغ های هواپیما در بسیاری از ساختارها، شاید به ظاهر صرفا جهت تامین روشنایی باشد اما در مقابل شاهد آن هستیم که خیلی از آن ها فراتر از صرفا یک چراغ بودن، حاوی پیام و مفاهیمی هستند که در عمل می توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند. از همین رو در مطلب پیش رو قصد داریم نگاهی بر چراغ هایی که در یک هواپیما استفاده می شود، داشته باشیم.

  Navigation Lights

یک نوع از چراغ های هوپیما چراغ های ناوبری یا به اصطلاح Navigation Lightsمیباشد.، برای اولین بار در سال 1838 میلادی ، درست زمانی که ایالات متحده به این مهم نیاز پیدا کرد که کشتی های بخارش در طول شب نیز حرکت کنند، استفاده شد. 

در سال 1848 انگلستان بخش نامه ای را برای این نوع از چراغ ها تعریف کرد؛ قوانین تعریف شده در مورد این چراغ ها، از همان بخش نامه تبعیت می کند. اکثریت هواپیماها و همچنین دیگر هواگرد ها (هلیکوپترها، شاتل های فضایی و…) به دو چراغ در دو طرف انتهای بال هایشان مجهز هستند که رنگ های آن ها به ترتیب در بال های راست و چپ، سبز و قرمز هستند. 

تفاوت بین رنگ های چراغ های تعبیه شده در سر بال های هر هواپیما، این امکان را برای افرادی که از خارج نظاره گر پرواز آن هواپیما هستند، مثل خلبان در حال پرواز با یک هواپیمای دیگر، فراهم می کند که مسیر پروازی هواپیما را تشخیص دهد.

بر این اساس که چراغ های ناوبری مسیر پروازی هواپیما، Flight Path، را مشخص می کنند، به آن ها Position Light نیز گفته می شود که در اکثر هواپیماها، یک چراغ سفید نیز در قسمت انتهایی هواپیما دیده می شود. از طرفی همانطور که اشاره شد از این چراغ ها برای اولین بار در دریانوردی و کشتی رانی استفاده شده است.

بر همین اساس به چراغ سمت بال سمت چپ که قرمز است، Port Light و به چراغ سمت راست که به رنگ سبز است، Starboard Light گفته می شود. دلیل استفاده از این دو عبارت، صرفا بخاطر پهلو گرفتن کشتی ها، از سمت چپ در زمان گذشته، است. همچنین در فرودگاه هایی که فاقد امکانات روشنایی مناسب هستند، از این چراغ ها برای مشخص کردن دو سر بال، استفاده می شود.

Beacon Light

از دیگر چراغ های هواپیما چراغ Beacon، یک چراغ قرمز است که در گروه چراغ های Flashing Lights دسته بندی می شود. در هواپیماهای کوچک از یک و در هواپیما های بزرگ نظیر هواپیماهای مسافری از دو چراغ Beacon، یکی بر روی سقف و دیگری در سینه هواپیما با هدف جلب توجه بیشتر، استفاده می شود. هدف اصلی استفاده از این چراغ، هشدار دادن به خدمه زمینی در خصوص روشن بودن موتورهای یا شروع به حرکت هواپیماست. به عبارتی از زمان روشن شدن موتورها تا زمان خاموش شدن آن ها، این چراغ باید روشن باشد. کشیده شدن هواپیما توسط Push Truck در سطوح عملیاتی فرودگاهی، از دیگر مواردی است که چراغ Beacon هواپیما را روشن می کنند. Anti-Collision ، Beacon Light از دیگر عبارتی است که برای نامیدن این چراغ استفاده می شود.

Strobe Lights

 از دیگر چراغ های هواپیما چراغ های Strobe که شامل دو چراغ سفید با نور قابل توجه از گروه چراغ های Flashing Lights در دو سر بال است، در زمان وارد شدن هواپیما به باند Active، در زمان پرواز تا خارج شدن از باند، با هدف جلب توجه نسبت به هواپیما استفاده می شود. با توجه به نور زیاد این چراغ ها، در برخی از مواقع، مانند زمان پرواز در ابر که انعکاس نور آن اذیت کننده است، خلبان می تواند آن ها را خاموش کند.

Landing Lights

چراغ های Landing برخلاف اسمشان که شاید این طور به نظر برسد که تنها در زمان فرود کاربرد دارند، از زمان اخذ مجوز هواپیما برای برخاستن تا ارتفاع 10000 پایی، و بالعکس در زمان فرود از رد کردن این ارتفاع تا زمان نشستن هواپیما بر روی زمین و خارج شدن آن از روی باند، استفاده می شوند. موقعیت این چراغ ها عموما بر روی Leading Edge بال ها و چرخ جلویی است.

Taxi Light

از چراغ Taxi همانطور که از اسمش پیداست، در زمان تاکسی کردن هواپیما، پیش از برخاستن و پس از نشستن، استفاده می شود. Taxi Light عموما از یک چراغ نصب شده بر روی چرخ جلوی هواپیما تشکیل می شود و جلوی هواپیما را روشن می کند.

Runway Turnoff Lights

چراغ های Runway Turnoff، درست مثل Taxi Light، در زمان حرکت هواپیما بر روی سطوح عملیاتی یک فرودگاه اعم از باند و مسیرهای تاکسی، به منظور روشن کردن نقاط تاریکی که دیدن آن ها به خلبان کمک می کند تا ایمن تر حرکت کند، استفاده می شود. از مهم ترین تفاوت های این  چراغ ها با چراغ Taxi می توان به زاویه دار نصب کردن آن ها در چرخ جلوی هواپیما اشاره کرد؛ به عبارتی Taxi Light جلوی هوپیما و Runway Turnoff Lights دو طرف چپ و راست هواپیما را روشن می کند.

Wing Lights

چراغ های Wing، بر روی بدنه به سمت Leading Edge بال و دهانه ورودی موتور، Engine Intake، نصب می شود تا در طول زمان هایی که دید کم است، خلبان با استفاده از آن ها بتواند از تشکیل شدن یخ احتمالی در جاهایی که اشاره شد، مطلع شود.

Logo Lights

از چراغ های Logo که بر روی Horizontal یا سطوح افقی دم جهت روشن کردن Vertical یا قسمت عمودی دم، نصب می شوند در راستای اهداف تبلیغاتی استفاده می شود. همچنین روشن کردن آن ها باعث در اختیار دادن نمایی واضح تر از تمامی هواپیما در طول شب است.

آنچه مطالعه کردین ارائه تعاریفی از انواع چراغ ها و نحوه استفاده کردن از آن ها است. در این میان همانطور که مشاهده شد با توجه به این که بسیاری از این چراغ ها حاوی مفاهیمی نیز هستند، در صورت عدم کارکرد برخی از آن ها، مجوز پروازی هواپیما گاها در طول شب یا حتی در طول روز نیز لغو می شود تا نسبت به تعویض آن چراغ اقدام گردد. بر همین اساس هواپیماها از کتابی تحت عنوان MEL یا Minimum Equipment List، برخوردار هستند که در آن لیستی از حداقل تجهیزاتی که هواپیما برای پرواز کردن به آن ها نیاز دارد، آماده است. چراغ های استفاده شده در آن هواپیمای بخصوص و ارتباط پروازی بودن هواپیما با آن چراغ ها، در این کتاب آمده است.

نویسنده: علیرضا عشاقی